Mikroorganizmalar, tek hücreli ve mikroskobik canlılardır. Çeşitli hastalıklara sebep olabilirler, ancak zararsız hatta faydalı mikroplar da bulunmaktadır. Tıpta mikroorganizmaların çok önemli bir yeri olduğu için, mikrobiyoloji adıyla bir bilim dalı kurulmuştur. Mikroplar, canlı varlıklardaki yerleri ve yaptıkları işlevler bakımından incelenmiş, bu da onların çeşitli şekillerde sınıflandırılmasına yol açmıştır. Mikropların Sınıflandırılması Mikroplar, bitki ve hayvan alemlerine dahil edilebilecek türlere sahiptir. Mikroorganizmalar, diğer canlılarla olan ilişkileri bakımından hastalık yapıcı (patojenik) ve hastalık yapmayan olarak iki gruba ayrılabilirler. Hastalık yapmayan mikroplar, çürüyen canlıların üzerinde yaşayan saprofitik mikroplar ve ortak yaşayan (mutualistik) mikroplar olarak sınıflandırılabilir. Bazı mikroplar ise bağımsız yaşama yeteneğine sahiptir. Zararsız mikroplar, çürüme ve mayalanma olaylarını gerçekleştirirler. Zararlı Mikroplar Zararlı mikroorganizmalar üç ana gruba ayrılır:
Faydalı Mikroplar Bazı mikroorganizmalar insanlarda hastalık yapmadıkları için faydalı olabilirler. Bu mikroplar, organik maddeler üzerinde etkili olarak 'mayalanma' dediğimiz süreci başlatırlar. Ayrıca çürümeye sebep olurlar. Ölmüş bitkileri çürüten bu mikroplar, toprağın doğal olarak gübrelenmesini sağlar ve toprağın verimliliğini artırır. Üzümün şarap ve sirke olması, sebzelerin turşu haline gelmesi, sütün peynir ve yoğurt haline gelmesi bu tür mikropların aktiviteleri sayesinde gerçekleşir. Mikropların Bulaşması Mikroplar, insanlara çeşitli yollarla bulaşabilir. Sinek, bit, fare gibi hayvanların yanı sıra, insanların da mikropların bulaşmasında büyük rolü vardır. Hasta bir insandan sağlıklı bir insana mikrop bulaşabileceği bilinen bir gerçektir. Ancak bazı insanlar kendileri hasta olmadıkları halde, bazı hastalıkların bulaşmasında aracı olabilirler. Bu gibi kişilere taşıyıcı (portör) denir. Hastalık taşıyıcılarının kendilerinde hastalık belirtisi görülmediği için kimlerin portör olduğunu anlamak zordur. Sonuç Mikroorganizmalar, hem zararlı hem de faydalı olabilen canlılardır. Tıp ve biyoloji bilimlerinde mikropların incelenmesi, hastalıkların önlenmesi ve tedavisi açısından büyük önem taşır. Mikropların bulaşma yollarının anlaşılması ve kontrol altına alınması, toplum sağlığı açısından kritik öneme sahiptir. |